Team gezondheid versus team geld verdienen: ik ben er stil van!
De afgelopen week heb ik mij verwonderd over het spektakel dat losbarstte nadat de nieuwe richtlijnen goede voeding 2015 waren gepresenteerd. Ik dacht heel naïef dat voedingsadvies ging over gezondheid, maar ik begrijp nu dat het daar in ieder geval niet om gaat. Het gaat om zo vaak als mogelijk mensen je persoonlijke mening op te dringen, zodat jij als persoon continu centraal staat want dat levert immers aandacht en geld op. En consumenten die het daardoor helemaal niet meer weten. Is er in het ‘team geld verdienen’ ook toevallig iemand die weet wat de grote uitdaging is op gezondheidsgebied?
Voedingsadvies heeft niet als doel om mensen te vermaken
Voedingsadvies op landelijk niveau heeft niet als doel om mensen te vermaken, maar om mensen bewust te maken. Een van de grootste gezondheidsproblemen in Nederland is overgewicht. In 2010 had volgens de WHO in Nederland 53,7% van de volwassenen overgewicht en was 18% obees. In 2014 had 55,9% overgewicht en was 19,8% obees. Overgewicht kan welvaartsziekten veroorzaken. Het is dus belangrijk dat gezondheidsadviezen gericht zijn op het beperken en voorkomen van overgewicht. Dit is geen pleidooi om calorieën te gaan tellen. Ik ben op de eerste plaats een voorstander van volwaardige voeding. Maar in een land waar 56% van de bevolking overgewicht heeft is de energie-inname wel degelijk van belang.
Iedereen had inspraak
Het is opmerkelijk dat diegene die het minst geïnformeerd zijn de meeste kritiek hebben. Even terug naar het proces. Deze keer had iedereen vooraf inspraak. Waarom hebben mensen daar geen gebruik van gemaakt? Zou het kunnen dat het bij sommigen niet om het beste advies gaat? Nee, het beste advies voor iedereen bestaat niet. Maar het opdringen van je eigen visie is in ieder geval niet het beste advies voor iedereen.
Er zijn mensen die de Gezondheidsraad verwijten dat ze slechts iets zeggen over de voedingsaspecten en dat die adviezen veel te streng zouden zijn. Eerder kregen ze juist het verwijt dat ze te soepel waren. Het is dus nooit goed. Persoonlijk lijkt mij het goed dat duidelijk is welk voedingspatroon de voorkeur heeft. En dat de Gezondheidsraad dit niet bij voorbaat afzwakt omdat dit realistischer zou zijn. Nee, eerst de ‘juiste’ adviezen zodat je weet wat het doel is. Daarna kun je in de vertaling hiervan rekening houden hoe je het beste mensen kunt stimuleren deze adviezen ook daadwerkelijk te gaan gebruiken.
Waarom boos op het Voedingscentrum?
Er is deze week ook wederom volop kritiek op het Voedingscentrum. Waar hebben ze dat aan verdiend? Het Voedingscentrum heeft nog niets gedaan, behalve een kort bericht publiceren nadat de Gezondheidsraad haar visie had gepresenteerd. De komende tijd gaat het Voedingscentrum de adviezen praktisch vertalen. Maar ze zijn nu al afgeserveerd. Heel apart.
Iedereen denkt het beter te kunnen doen dan het Voedingscentrum. Top als mensen dat kunnen. Maar klopt dat wel? Een boek verkopen aan mensen die het lezen van ‘voedingsboeken’ als hobby hebben, is iets anders dan mensen zonder interesse in voeding te stimuleren hun gedrag te veranderen. Ik ben benieuwd hoe zelfbenoemde experts dit gaan aanpakken. De cultuur en de toon bij het Voedingscentrum zijn veranderd. Uit ervaring weet ik dat ze open staan voor goede adviezen. Neem dus snel contact met ze op als jij als prof het beter weet hoe je mensen zonder interesse voor voeding kunt bereiken. En ik beloof dat ik er dan een lovend blog over zal schrijven.
Verhoog jij ook de onduidelijkheid?
Zomaar zonder onderbouwing iets anders roepen dan de gepresenteerde adviezen, omdat je jezelf graag hoort is niet alleen storend, maar verhoogt ook de onduidelijkheid juist bij die consumenten die wel gebaat zijn bij een helpende hand.
Een paar voorbeelden van wat ik op blogs las
- kies liever voor spelt want dat bevat minder gluten: dat is niet zo!
- je mag geen brood maar wel losse vezels: langdurig losse vezels gebruiken is geen goed advies omdat het fytinezuur de mineralen in je voeding bindt en je ze daardoor niet opneemt.
- eet geen peulvruchten want saponinen beschadigt de darmwand: klopt als je er dagelijks kilo’s van eet.
- ongebrande noten hebben volgens de blogger de voorkeur, ongebrand heeft echter helemaal niet per se de voorkeur omdat ze schimmels kunnen bevatten.
- slechts 5% van de calcium uit melk zou worden opgenomen, voor groente zou dat 99% zijn: lees hier even hoe dat in werkelijkheid is.
- uit onderzoek blijkt dat tweemaal vis per week in het kader van gezondheid niet uitmaakt, de blogger zonder enige voedingskennis is van mening (!) dat dit niet zo is.
- margarine zou bomvol transvet zitten: in Nederland is al dat al20 jaar niet meer zo.
- diezelfde blogger adviseert, dat als je af wil vallen en honger hebt, om een eetlepel kokosvet te eten dat ruim 100 kilocalorieën bevat.
- hoewel ongefilterde koffie het cholesterol verhoogt, vindt de blogger dit zonder onderbouwing niet nuttig om hier rekening mee te houden.
- het advies is om maximaal (!) 6 gram zout per dag te gebruiken, de blogger schrijft rustig dat dit niet geldt voor Keltisch zout: dat slaat nergens op, deze aanbeveling is gemaakt vanwege het natriumgehalte dat ook in Keltisch zout zit.