Wat vind ik van de nieuwe voedingsadviezen? Niets!

Iedereen die mij een beetje kent denkt nu dat ik glashard lieg, maar dat is echt niet zo. Ik houd echter liever de belangen van de consument voor ogen, die door de bomen het bos niet meer ziet. En dat belang wordt op geen enkele manier gediend door ons te storten op gekissebis over details van de adviezen die dinsdag 22 maart worden gepresenteerd. En ja, ik weet heel zeker dat dat net als in november weer gaat gebeuren. Voeding en voedingsadvies is immers big business en leuk als je verder niets kunt om toch in the picture te komen. En het is treurig maar hoe extremer, hoe meer aandacht en daar lijkt het om te gaan.

Het Voedingscentrum leert je wat je kunt kiezen

Of de inhoud juist is doet er niet toe, dat kan de media toch niet beoordelen. Je kent ze vast wel ‘suiker is gif‘ en dan wordt als alternatief kokosbloesemsuiker, honing of dadels geadviseerd. Zo werkt het: maak mensen ongenuanceerd bang, maar alleen iets verbieden werkt niet, adviseer daarom een gelijksoortig product met dezelfde nadelen maar benadruk slechts de voordelen en vergeet daarbij de nadelen te noemen. Het genuanceerde en dus saaie advies is: zoet past in een gezond voedingspatroon, maar gebruik niet te veel zoet. Dit geldt niet alleen voor suiker, maar ook voor kokosbloesemsuiker, honing en dadels. Ja echt waar!

Leefstijl

Zo is naast voeding voor je gezondheid je hele leefstijl van belang, dus o.a. ook bewegen, voldoende slaap en ontspanning. Maar dat is weer zo’n storend saai advies, dus dan wordt er iets verzonnen dat voor de consument indrukwekkend klinkt met hormonen. Liefst nog in combinatie met vrouwen in de overgang. Hormonen zijn zeer belangrijk voor het goed functioneren van ons lichaam. Maar die stuur je zelden rechtstreeks aan en er bestaat dus geen bijzondere aanpak zoals gesuggereerd wordt. Dat doe je ‘gewoon’ door adviezen over leefstijl maar dat is niet opvallend genoeg. Voor ouderen (dus ook vrouwen in de overgang) geldt dat ze toe kunnen met minder calorieën. Als je dan niet minder gaat eten en wellicht ook nog minder gaat bewegen dan kom je aan. Niet heel bijzonder, het is wel lastig om je gedrag daar effectief op aan te passen.

Een directielid van AH wil ook graag aandacht voor het merk AH en vraagt zich in een discussie op internet af of appels in appeltaart mee kan tellen voor het gebruik van twee stuks fruit per dag. Expres voedselverwarring scheppen geeft je aandacht en dat is waar het om gaat in deze maatschappij. Ikke, ikke, ikke en de rest kan stikken. Zullen we afspreken dat we dat samen anders gaan doen? Wie voelt zich net als ik wel verantwoordelijk voor de gezondheid van de consument?

Wie bereikt Ingrid en Henk?

Voedingsadviezen zijn voor iedere gezonde persoon en is voor een groot deel ook een geschikte basis voor zieke mensen. Maar adviezen zijn niet specifiek gericht op gojibessen knauwende consumenten. Niets mis met gojibessen als variatie, maar als je dat eet ben je zeker meer met voeding bezig dan de gemiddelde Nederlander. En ook kleidrinkers en angstige E-nummerhaters bestaan uit een groep mensen die eenvoudig te bereiken zijn. Het gaat er juist om die groep te bereiken die weinig interesse heeft in voeding, misschien wel omdat ze andere acute zorgen aan hun hoofd hebben. Die hebben niet de luxe bezig te zijn met langdurig zoeken met welke superfood je er nog meer bijhoort. Nee die hebben andere zaken aan hun hoofd en (kunnen) mede daarom niet de juiste keuzes maken. We staan voor de uitdaging juist die groep mensen te bereiken. Als je voedselmarketeer (daaronder vallen ook de zelfbenoemde expert) bent en denkt dat slimmer te kunnen dan het Voedingscentrum kom dan dinsdag naar de perspresentatie en deel je aanpak. Dat is veel effectiever dan een agressieve blog schrijven over hoeveel beter jij dat in theorie zou kunnen. Dat levert je applaus op van je volgers, maar daar leert niemand iets van. Ik ben benieuwd wie ik daar ga zien.

En voedingswetenschappers ook al heb je nog zo gelijk, soms is het handig om ook even te kijken waar een opmerking vandaan komt. Je kunt wel stellig ergens tegen zijn op basis van je kennis, hoe gelijk je dan ook hebt, toch bereik je soms meer consumenten met wat meer nuance. Hoewel ik klinisch epidemioloog ben, ben ik geen diehard wetenschapper. Ik wil graag bruggen bouwen tussen de diehard wetenschapper en de weinig geïnformeerde consument die door de marketeers in retail en alle soorten zelf benoemde voedingscoaches steeds vaker voor de gek wordt gehouden.

Applaus voor het Voedingscentrum

Dit is wel het moment voor applaus voor het Voedingscentrum. Wat hebben zij de afgelopen maanden keihard gewerkt om hun adviezen op tijd af te krijgen. En zelden iemand die zei ‘wat zijn jullie goed bezig!‘ Nee mensen bleven steeds hangen in hun voordelen, te druk met zich zelf om de veranderingen op te merken. Daarom doe ik dat expliciet in deze blog. De medewerkers van het Voedingscentrum mogen trots zijn op wat ze hebben bereikt ondanks alle tegenwind van marketeers die liever iets roepen dat hen beter uitkomt. Nee, ik weet niet wat ze exact gaan zeggen. Wel weet ik hoe ik ze heb zien veranderen. Dat startte bij een verandering van mezelf. Ik spitte voor het schrijven onze opleiding gewichtsconsulent hun site door en ontdekte wat een uitgebreide bron van informatie dat was. Maar ik zag ook dat de toon veranderde bij het Voedingscentrum. Ze werden minder defensief en ik kreeg steeds meer contact met ze. Vaak zijn we het wel met elkaar eens, maar soms niet. En uiteraard meld ik dat dan ook. En zelfs dan blijkt vaak dat uiteindelijk onze visie niet eens zo verschilt. Voedingswetenschappers willen altijd met mij een inhoudelijke discussie voeren over hun standpunten. Voedselmarketeers reageren uitsluitend als ze daar zelf belang bij hebben en dan gaat het helaas zelden over inhoudelijke aspecten.

Het advies kort samengevat

De samenvatting van het advies is: eet onbewerkt, gevarieerd (meer plantaardig) en niet te veel. Praktisch: eet meer  groente, fruit en volkoren producten. Eet minder; snoep, koekjes en snacks. De details zijn minder belangrijk. Ook al zouden we daar unaniem consensus over hebben dan gaan consumenten dat echt niet direct doen. Gedragsverandering vergt motivatie en het wegnemen van mogelijke drempels. Een goed advies is niet alleen goed onderbouwd maar ook praktisch uitvoerbaar.

PS

Uiteraard heb ik deze blog op eigen initiatief geschreven en was dat geen verzoek van het Voedingscentrum (voor het geval iemand dat mocht denken).