Sorry dat ik besta
Iedereen denkt bij armoede aan een gebrek aan geld, maar veel erger is dat je dan niet meer meetelt in deze maatschappij. Een afspraak maken met de gemeente lukt niet en dat geloven vrienden dan ook nog eens niet. Nee, ik deed echt niets fout en ja, toch kon ik maandenlang geen afspraak maken. Ik was er wel, maar voor de gemeente Haarlem bestond ik niet. Hoe eenzaam voelt dat als niemand naar je wil luisteren?
De impact van niet luisteren is groot
Armoede kan iedereen overkomen. Zelf verdiende ik goed toen ik 19 jaar geleden ziek werd. Omdat ik geen structureel werk kon vinden, moest ik in de bijstand mijn huis verkopen. Daarna betaalde ik veel meer huur, waardoor ik moest leven van een inkomen ver beneden het bestaansminimum. In die periode – ik was nog geen zzp’er – werd ik gevraagd voor een klus, waarmee ik een paar duizend euro zou verdienen. Omdat ik in de bijstand zat meldde ik dat bij de gemeente Amersfoort, waar ik toen woonde, zodat het geld kon worden verrekend met mijn uitkering. Omdat gemeentes niet goed weten hoe ze met dit soort verdiensten om moeten gaan, werd mijn uitkering ten onrechte gestopt. Pas na een half jaar – ik had elk seconde angst dat ik dakloos zou worden – kreeg ik gelijk van de gemeente Amersfoort en mijn uitkering terug.
Ook in Haarlem luisteren ambtenaren slecht
Gelukkig kwam het in Amersfoort goed, maar mijn vertrouwen in de overheid heeft dit blijvend aangetast. Ik wilde nooit meer met de bijstand te maken hebben, schreef een bedrijfsplan en werd zzp’er om de minachting van de bijstand te ontvluchten. Jammer genoeg was ik niet die goedverdienende zzp’er waarover je in de krant leest, maar had ik steeds net genoeg om mijn huis en eten te betalen. Oktober 2022 redde ik het niet meer en meldde me helaas weer bij de gemeente, dit keer in Haarlem. Binnen vijf minuten belde een agressieve ondeskundige ambtenaar, die zei dat ik per direct mijn bedrijf op moest heffen om hulp te krijgen. Ik probeerde toe te lichten dat me dat niet slim leek, omdat ik 58 jaar ben en graag mijn kansen op werk vergroot in plaats van verklein. Naast dat ik actief solliciteer op banen, wil ik daarom ook de mogelijkheden als zzp’er openhouden als ik geen baan kan vinden. Dat deed er voor hem niet toe.
Agressieve ondeskundige ambtenaar
Tien weken probeerde ik elke dag steeds weer op een andere manier om toch een afspraak met de gemeente te maken, maar dat bleek onmogelijk. Omdat mijn geld opraakte, steeg mijn paniek. Tijd voor een advocaat. Na vijf maanden wachten, honderden kopieën aanleveren, was er uiteindelijk een uitspraak. De agressieve ondeskundige ambtenaar zat zowel inhoudelijk als procedureel fout. Dat kan blijkbaar gewoon in dit gave land. Waar ik niet bij kan, is dat ik een advocaat nodig had, voordat er naar me geluisterd werd.
Een gesprek met de wethouder
Als diegene waar je afhankelijk van bent zo met je omgaat, voelt dat niet alleen onveilig, maar schaadt dat ook je zelfvertrouwen, dat juist als sollicitant zo broodnodig is. Daarom stuurde ik een mail naar de wethouder, dat dit anders moet en ik het graag kom toelichten. Niet voor mezelf, maar voor anderen die aankloppen bij de gemeente. Mijn levensgeluk doet er misschien voor een wethouder niet zo toe, maar dat het uitsluiten van burgers veel geld kost is vast wel een goede drijfveer om de werkwijze van haar ambtenaren aan te passen.
Als je arm bent, moet je alles verdragen in ruil voor eten
Die afspraak kwam er, maar had helaas niet het beoogde resultaat om de werkwijze samen te verbeteren. Nee, eerder het tegendeel: er volgde een brief van juridische zaken waarin ze een volledig verzonnen beschrijving geven van hoe mijn aanvraag verliep. En het allerergste is dat ze ook nog eens gefantaseerd hebben dat ik met zelfdoding zou hebben gedreigd. Het is verdrietig wat je moet verdragen in ruil voor eten. Ik heb er geen woorden meer voor, dat ik nog steeds niet serieus word genomen door de gemeente. Arm zijn gaat niet alleen om geld, maar ook om erkennen dat je er mag zijn.