Brief aan het veiligheidsberaad

Beste leden van het veiligheidsberaad,

Ik schrijf deze brief  aan u, omdat het veiligheidsberaad vorige week bij elkaar kwam om een plan te maken hoe het beste met polarisatie in coronatijd om kan worden gaan. Beseft u eigenlijk wel dat u helaas zelf mede debet bent aan deze polarisatie? Mensen bereik je door serieus naar hun problemen te luisteren. Ga je ze onder druk zetten met bijvoorbeeld 2G en 3G, dan keren ze zich van je af – precies het tegenovergestelde van wat je wil bereiken. Omdat Hugo de Jonge met een ongepaste stelligheid beloofde dat we met voldoende gevaccineerden weer verder konden leven, krijgen niet-gevaccineerden steeds de schuld van de situatie waar we ons nu in bevinden. Zelf ben ik wel gevaccineerd, maar de haat die Hugo de Jonge ten onrechte zaait naar niet-gevaccineerden beangstigt me. Wie beschermt mij als er hierdoor een burgeroorlog uitbreekt?

De situatie in mijn woonplaats Haarlem

Ik woon in het centrum van Haarlem. In april dit jaar, toen alle regels nog golden, stuurde ik een mail naar de burgemeester, de heer Wienen, met de vraag of hij beter zou kunnen handhaven. Het ging (en gaat) me niet om boetes, wel dat de regels beter werden nageleefd vanwege de gezondheidsgevolgen. Ik kreeg een antwoord dat er toen mensen waren die meer ruimte wilden hebben, ook al paste dat niet binnen de regels. Ik vroeg hulp van de burgemeester om me aan de basisregels te kunnen houden, maar ik moest dus niet zeuren. Hoewel onze burgemeester in de landelijke media steeds suggereert hard op te treden, heeft de gemeente Haarlem zaken ook nu nog steeds niet op orde. Waarom accepteren we dat een burgemeester zich niet verantwoordelijk voelt voor zijn burgers die zich wel aan de richtlijnen willen houden? Zo bestrijd je toch geen pandemie?

Supermarkten Haarlem centrum

Ik woon in het centrum van Haarlem en kom bij twee supermarkten. Bij de Dekamarkt heeft het grootste deel van het personeel het mondkapje ver onder de neus hangen. Dat geldt ook voor de supermarktmanager. Het gevolg is dat een aanzienlijk deel van de klanten geen mondkapje draagt en helaas zijn dat vaak juist de mensen die ook geen afstand houden. Bij de ‘grote’ AH heeft de supermarktmanager tegen me gezegd dat hij handhaving niet als zijn taak ziet. Vrijdag liep ik er binnen en tegelijk met mij drie verschillende mensen zonder mondkapje. Bij de kassa ga ik ver van mensen zonder mondkapje staan. Al meerdere malen kruipt dan een ander persoon zonder mondkapje voor met de melding dat ik wel dichterbij zou staan als ik in de rij zou staan. AH maakt dat niet uit en kiest daarmee dus voor mensen zonder mondkapje. De supermarkten hebben tijdens de pandemie enorme winsten gemaakt, maar voelen zich echt niet meer verantwoordelijk voor onze gezondheid. Ik voel me tegenwoordig onveilig in een supermarkt. Waarom word ik door niemand beschermd? Zo bestrijd je toch geen pandemie?

Schiphol

Nog een extreem voorbeeld, waaruit blijkt dat alle gevoel voor realiteit is verdwenen. Vorige week landden twee vliegtuigen uit Zuid-Afrika op Schiphol. Alle reizigers moesten vanwege een nieuwe variant worden getest, maar er bleek na anderhalf jaar pandemie nog steeds geen draaiboek te liggen. Het gevolg was urenlange onduidelijkheid, waarin honderden mensen hutjemutje stonden, een (best groot) deel zelfs zonder mondkapje. Dat terwijl er mogelijk sprake was van een variant die besmettelijker is. 61 mensen testten positief en werden gedwongen om in een quarantainehotel te blijven. Twee mensen ‘vluchtten’ en werden uit een vliegtuig gehaald dat op het punt stond te vertrekken. Nu is het natuurlijk niet slim om in een vliegtuig te gaan zitten met een positieve test, maar gezien de chaos op Schiphol is het gedrag van burgemeester Schuurmans van Haarlemmermeer ook buitensporig, ineffectief voor de volksgezondheid en zonde van het geld. In plaats van haar macht te misbruiken en achter reizigers aan te (laten) jagen, was passender geweest dat ze een welgemeend excuus had gemaakt aan alle reizigers. En zelfs dat is wel wat mager, als later zou blijken dat mensen uit de groep, toch nog besmet zijn geraakt terwijl ze verplicht vastgehouden werden in een ruimte met veel mensen zonder mondkapje. Waarom worden mensen niet beschermd tegen zo’n burgemeester? Zo bestrijd je toch geen pandemie?

Is de procedure – inclusief een fatsoenlijke communicatie – nu trouwes wel in kaart gebracht of wordt GGD Kennemerland de volgende weer overvallen als er iets gebeurt op Schiphol?

Tweedeling

De huidige tweedeling is niet tussen gevaccineerden en niet-gevaccineerden, maar tussen mensen die zich aan de basismaatregels houden en diegene die dat niet doen. En eigenlijk tussen gezagdragers en diegene die hen moeten volgen. Omdat er geen duidelijk doel is verzinnen deze gezagdragers, verlamd door paniek elke dag nieuwe coronaregels. Medewerkers worden knettergek van regels die elke keer weer veranderen. De regels zijn chaotisch, onlogisch en daarom voor veel mensen echt niet meer te volgen. Het zijn er steeds meer, omdat niemand van het demissionaire kabinet het lef heeft te zeggen dat we om code zwart te voorkomen al minstens een maand geleden in lockdown hadden moeten gaan.

Mijn advies

Organiseer tegendenkkracht, want Einstein zei al dat je een probleem niet oplost met de denkwijze die het heeft veroorzaakt. Ik volg zelf alle regels en blijf vooral thuis om niet per ongeluk besmet te raken of te besmetten. Maar zelfs ik als epidemioloog snap steeds minder van de hap snap regels. Ik vind belangrijk dat ik, maar ook andere mensen isolatie en quarantaine serieus nemen. Maar dan moet je mensen wel helpen, zodat duidelijk is wat verwacht wordt. Duidelijke communicatie is alleen mogelijk als er ook een helder beleid is. Verder willen mensen helpen als ze serieus worden genomen en dat doe je door oprecht met respect te luisteren naar moeilijkheden die welwillende mensen ervaren. Niet door hoge boetes te geven als mensen niet meewerken aan isolatie of quarantaine, want dan geef je het onbedoelde signaal dat je je beter niet kunt laten testen, Bovendien is dat ook niet echt passend als de overheid zelf haar processen niet op orde heeft.

Ik ben epidemioloog, vrijwilliger bij de Luisterlijn en heb eerder gewerkt als bron- en contactonderzoeker. Ik weet goed hoe je naar mensen kunt luisteren en dat zou ik graag met jullie delen.

Vriendelijke groet,
Liesbeth Oerlemans MSc