Herken jij de marketeer wel voldoende?

De afgelopen weken zat ik een aantal malen met verbijstering naar mijn scherm te staren. Ik schreef ergens ‘wauw wat een rare reacties, ik zit hier met open mond en ogen naar mijn scherm te staren 😉‘ Ik heb er veel over nagedacht en denk dat mensen eigenlijk niet zien wat marketing (van/over voeding) is.

Mensen denken dat marketing gelijk staat aan de commercials van bijvoorbeeld Unilever en Coca Cola. Dat is inderdaad marketing, maar niet alleen dát is marketing. Ik besefte van de week ineens dat er weinig mensen zijn die dat doorzien. Jij wel? Ik noem een paar belangrijke marketeers zodat jij ze ook kunt herkennen.

Groep die een doel in het leven zoekt

De grootste groep zijn diegene die zelf, om wat voor een reden ook, gekozen hebben voor een apart voedingspatroon. Meestal zijn dat mensen die eigenlijk weinig bezigheden hebben en merken dat ze zich beter voelen door het eten van het zelf in elkaar geknutselde voedingspatroon. Dat zegt zelden iets over het voedingspatroon. Als je actief met voeding aan de slag gaat is de kans groot dat je meer voeding kiest met zinvolle voedingsstoffen. En wellicht nog belangrijker is de zingeving. Als je weer een doel hebt, voel je je vaak fitter en ga je ook beter voor jezelf zorgen. Dat betekent dus niet dat dat de beste voedingskeuzes hoeven te zijn voor je. Het is jammer dat juist deze groep zeer fanatiek mensen hun mening opdringt onder het mom ‘als je dit niet eet, is het je eigen schuld dat je ziek wordt.’

Voorbeelden van uitspraken

• Zonder of met weinig koolhydraten, glutenvrij, tarwe, zuivel (lactosevrij en caseïnevrij), brood, ongewenste toevoegingen als E-nummers of juist (extreem) veel van productgroepen. voel je je beter. Mensen die dit adviseren kennen zelfs een van de belangrijkste uitgangspunten ‘variatie’ niet.
• ‘Ik deed onderzoek’ (bedoeld wordt dat iemand een etiket heeft gelezen, als iemand wel wetenschappelijk onderzoek heeft gedaan kun je dit checken doordat iemand een master heeft). Vaak noemen ze wel linken van wetenschappelijk onderzoek dat goed hun mening bevestigt. Ze kunnen zelf geen wetenschappelijk onderzoek lezen, maar presenteren zich wel alsof ze dat doen. Hun volgers kunnen dat niet checken en geloven het dus maar. Opvallend daarbij is dat ze graag wetenschap belachelijk maken, tenzij het nuttig is om de eigen mening te herhalen.
• Ze houden ervan te schrijven dat ze het Voedingscentrum haten en denken zonder enige voedingsopleiding zelf echt dat ze het beter weten. Dat komt doordat ze zich omringen door fans in plaats van mensen die ook zelfstandig na willen denken.
• Ze zetten zich actief in om mensen bang te maken voor iets (bijvoorbeeld gluten) en ontwikkelen daarna een glutenvrij brood. Wauw dat is pas echt marketing: een onnodige behoefte creëren. En niemand die dat opvalt.
• Omdat ze vaak inmiddels zelf ook twijfelen over hun eigen deskundigheid maken ze besloten groepen waar ze zonder ‘gedoe’ hun fans gewoon meningen kunnen geven zonder dat mensen zeuren dat het niet aansluit bij de feiten. Wel zo gemakkelijk ;).
• Als je zo eet als ik krijg je hetzelfde postuur is de suggestie. Als ik exact hetzelfde ga doen als die atleten in Kenia zal ik toch nooit een wereldrecord lopen (ook niet toen ik jonger was). Voor het gemak worden de genetische factoren maar even ‘vergeten’. Niet iedereen bezit dezelfde genen bijvoorbeeld als The Green Happiness.
• Vaak schrijven dit soort mensen boeken als bewijs van hun deskundigheid. De tijd dat uitsluitend deskundigen een boek schrijven ligt al ver achter ons. Diegene die mijn blog volgen weten dat inmiddels wel.

Oorlog kan ontstaan door vreemde wereldbeelden

• Dat mensen foutieve informatie verspreiden kun je ze eigenlijk niet kwalijk nemen, hoewel dit soort adviezen door tekorten (op langere termijn) wel ziektes kunnen veroorzaken. Ze zijn niet met inhoud bezig maar met het verzamelen van fans die hun onvolwaardige voedingspatroon goedkeuren waardoor ze er met de dag zelf meer van overtuigd zijn dat hun meningen fantastisch zijn.
• Wat ik de ‘meningdelers’ wel echt kwalijk neem, is dat ze haat verspreiden omdat ik vraagtekens zet bij zelfverzonnen adviezen. Dan schrijven mensen die meerdere reacties over mij (niet over mijn inhoudelijke adviezen) schrijven dat ze niet van roddelen houden. Ik denk echt dat ze dat zelf geloven. Als je alleen mensen om je heen verzamelt die je bewonderen krijg je geen mensen die je tegenspreken. Als ik wel vragen stel, stort de groep fans zich op mij als ik een onderbouwing vraag. Niet door een inhoudelijke reactie maar door gezamenlijk een discussie te voeren over hoe akelig ik ben (terwijl ik graag voor diegene die gezondheid belangrijker vinden dan een mening de feiten verstrek en niets anders).
• Ik begrijp helaas steeds beter hoe oorlog kan ontstaan. Hoewel, ook eigenlijk niet want persoonlijk zal ik nooit iemand haten omdat die iets anders zegt dan ik. Ook zal ik nooit discussies over mensen voeren, wél over de inhoud van de adviezen. Hoe zou het zijn als we elkaar zouden respecteren? En wat mij betreft gaan we gewoon op een beschaafde manier met elkaar om. Als je volgers iemand lynchen omdat die gewoon mensen informatie verstrekt kun je er voor kiezen dat als raar te benoemen in plaats van dat te versterken.

Foodwatch

Ook Foodwatch doet fanatiek haar best net als eerder genoemde groep om mensen zoveel mogelijk in verwarring te brengen. Elk bericht is negatief en biedt geen oplossing. De posten zijn bedoeld om fans te verzamelen zodat hun salaris betaald kan worden en dus marketing. Hun communicatie is zo goed als altijd het uitvergroten van iets kleins (dat dan inderdaad niet klopt) tot een wereldprobleem.Wat hun doel is is mij al jaren niet meer duidelijk.

Voorbeelden van uitspraken

• ‘Gerenommeerde onderzoekers zeggen………. en daar maken we ons zorgen over.’ Dat klinkt net alsof Foodwatch zich zorgen maakt over je gezondheid. Maar elke keer weer opnieuw vissen ze er een onderzoek uit dat hun mening bevestigt in plaats van al het onderzoek inhoudelijk te bestuderen.
• ‘Geeft ook aan dat de NVWA haar werk als toezichthouder niet goed doet.’
• ‘De minister en de voedingsindustrie zijn amper geïnteresseerd.’
• Veelvuldig gebruikte woorden: veiligheidswaarschuwing, chemisch, trucjes van de industrie, faalt ernstig, gezondheid kinderen, misleidende, gevecht met de voedselindustrie, ,  kankerverwekkende stoffen,  marketingtruc,  geheime onderzoeken, grote twijfel over de veiligheid, gevaarlijke, campagneresultaat (terwijl dit niet zo is, maar dat verzinnen ze om meer fans te krijgen).

Foodwatch cultiveert angst om er zelf beter van te worden

De media

Helaas deelt veel media (zeker online) veelvuldig hetgeen bovenstaande groepen delen, want dat geeft immers bereik maar helaas geen consumenten die weten hoe ze gezondere keuzes kunnen maken. (Uiteraard zijn er ook journalisten die goede stukken maken over voeding maar die zijn in de minderheid.)

Conclusie algemeen

• Er zijn dus veel meer marketeers dan uitsluitend de marketeers in de voedingsindustrie. En die verborgen marketeers kun je beter niet op hun blauwe ogen geloven. Helaas bestaat zo goed als de hele wereld uit marketing en zijn juist alle marketeers op zoek naar authenticiteit. Maar authentiek is iets dat je bent en niet iets dat je creëert.
• Het ligt niet alleen diegene die hun meningen als waarheid brengen, maar ook aan jou: als je je gezonde verstand zonder nadenken uitbesteedt aan marketeers hoef dat niet tot de beste keuzes voor je gezondheid te leiden.
• Het delen van een link van een onderzoek dat toevallig goed past bij je mening heeft niets met wetenschappelijk werken te maken. In dat geval neem je al het onderzoek mee. Heel vervelend misschien, maar ook het onderzoek dat niet zo goed past bij je visie. Door wetenschappelijk te werken probeer je de best mogelijke info helder op een rijtje te zetten en daar conclusies uit te trekken. Bij evidence based werken doe je dit samen met je klant en houd je dus rekening met de persoonlijke wensen.
• Alleen een mening is geen goede basis voor een advies.

Manier van met elkaar omgaan

• Ik merk dat voor mij de lol van het delen minder wordt omdat mensen vooral via sociale media het niet belangrijk vinden om aardig met elkaar om te gaan.
• Ik ben breed opgeleid: ik ben zowel natuurvoedingskundige als klinisch epidemioloog. Ik gebruik beide opleidingen in mijn adviezen.Voor zover ik weet is er in Nederland nog slechts één persoon die ook allebei deze diploma’s heeft. Een opmerking dat ik dus beperkt kijk lijkt me niet heel erg aansluiten bij de feiten. Ik heb geen gelijk omdat ik meer opleidingen heb, wel is het zo dat ik enorm veel tijd besteed aan het uitzoeken van zaken. Ook is het zo dat je onderzoek niet kunt beoordelen als je dat nergens hebt geleerd. Dat dat frustrerend kan zijn begrijp ik goed. Juist daarom volgde ik mijn master. Dat hoef jij niet te doen, maar dan is het wel handig dat je nadenkt of je mening wel iets met de realiteit te maken heeft.
• Je hoeft me niet te geloven. Sterker nog, ik heb geen enkele behoefte iemand ergens van te overtuigen. Ik deel mijn kennis graag voor diegene die interesse hebben in optimale keuzes voor hun gezondheid.
• Vind jij het fijner om als fan iemand te bewonderen dan is dat je goed recht en respecteer ik dat graag.  Ik verwacht echter zelf ook respect. Voor mij is gezondheid van de anderen een belangrijkere drijfveer dan bewonderd worden. Neemt niet weg dat ik wel graag wil dat jij ,of je het nu wel of niet eens bent met mijn visie, vriendelijk met me om gaat. En eerlijk gezegd is het voor mij best onbegrijpelijk dat mensen zo onaardig kunnen zijn terwijl ik belangeloos uitleg hoe je de beste keuzes voor je gezondheid kunt maken. Wellicht een idee om daar ook eens over na te denken.