Zout, suiker, vet: hoe de industrie ons vet probeert te mesten

Deze week las ik het boek ‘Zout, Suiker, Vet’, geschreven door Michael Moss. Het boek geeft een scherpe analyse hoe de voedingsindustrie ons in zijn greep houdt.  Vaak zijn kritische boeken over de industrie in mijn ogen nogal over de top. Dat is dit geval zeker niet zo. Het boek is kritisch, maar heeft een prettige toon. Mensen die denken dat de trucs wel mee vallen, raad ik dringend aan zelf dit boek te lezen.

Hoe krijgen mensen meer trek

In de industrie gaat het om aandeelhouders en niet om onze gezondheid. Dat betekent dat er altijd wordt gezocht naar de manier waarop je kunt zorgen dat mensen trek krijgen. Want mensen met trek zijn consumenten die je product gaan kopen. Het gaat daarbij om de grootste aantrekkelijkheid tegen de laagste prijs, zodat de hoogste marge kan worden gerealiseerd.

Op zich is het logisch dat er gezocht wordt naar het meest lekkere product. Maar als je leest op welke wijze dat gaat kun je je afvragen of met de huidige werkwijze de grens van ethiek niet wordt overschreden. De gehanteerde verleidingstechnieken van de industrie zijn mede de oorzaak van de toename van obesitas. Dit wordt veroorzaakt door het aanbieden van voordelige smakelijke in megaverpakking aangeboden energierijke voedingsmiddelen, die overal verkrijgbaar zijn. Wat zijn de verschillen met de voeding die onze oma’s werd aanboden? Nu is voeding: voordelig, zit in een megaverpakking, energierijk en overal verkrijgbaar. Kortom: je moet leren omgaan met al deze verleidingen. De industrie doet er ondertussen alles aan om je het lastig te maken door je te laten hunkeren naar hun producten, op de manier waarop zij hunkeren naar geld verdienen.

Voeding is voor je gewicht belangrijker dan bewegen

De voedselindustrie voelt de hete adem van obesitas in haar nek hijgen. Ze weten dat er een reactie van hen verwacht werd op de toename van obesitas. Gewicht verlies je door minder in te nemen dan je verbruikt. Concreet dus door minder te eten of meer te bewegen. Bewegen is gezond, maar voor gewichtsverlies is minder kcal eten vele malen effectiever. Toch wordt de aandacht te vaak gericht op meer bewegen.

Spelen met zout, suiker en vet

Het stimuleren van het eten van voeding gebeurt door te spelen met zout, suiker en vet. Tot nu toe is voor de gezondheid voornamelijk gekeken naar zout en vet. Suiker heeft nog weinig aandacht gekregen.

Zout
Kinderen houden van nature niet van zout. Als je ze echter vroeg leert om van zout te houden heeft dat een blijvende invloed op de eetgewoonten. De industrie weet dit maar al te goed en probeert al jong kinderen klaar te stomen als consument voor de toekomst. Geef daarom je kinderen zo min mogelijk eten uit potjes. Dat verprutst hun smaak namelijk blijvend.

Verder is te veel zout ook niet gezond. De gezondheidseffecten zijn voor mensen minder direct zichtbaar en daardoor zullen consumenten zelf zelden om zoutreductie vragen, terwijl dit wel belangrijk is voor de gezondheid.

Suiker
Kinderen houden van nature van zoet. Hoe zoeter je het eten maakt, hoe zoeter kinderen hun voedsel willen hebben. Dit betekent dat je je kinderen dus niet moet wennen aan veel zoet, dan willen ze steeds meer zoet.

De industrie maakt hierbij gebruik van sensorisch-specifieke verzadiging. Het gaat om samenstellingen die de smaakpapillen genoeg prikkelen om aantrekkelijk te zijn, maar geen duidelijk overheersende afzonderlijke smaak hebben die tegen de hersenen zegt ‘oké, genoeg!’ Dit geldt bijvoorbeeld voor producten als Coca-Cola en Doritos.

Het boek gaat uitgebreid in op de bewerkte ontbijtgraanproducten. Die zijn vaak erg zoet en bevatten nauwelijks voedingsstoffen. Dat geldt ook voor frisdrank. Dit is erg zoet, bevat daarom veel kcal en heeft geen zinvolle voedingsstoffen. In een gezond voedingspatroon horen deze eigenlijk dan ook niet (dagelijks) thuis.

Vet
De voedingsindustrie leunt op vet meer dan op welk ander bestanddeel ook. Vet kan andere smaken maskeren en tegelijkertijd overdragen. Dat is handig om smakelijke voeding te produceren.

Omdat vet een slecht imago heeft, wordt dit zo veel mogelijk ‘verstopt’ bijvoorbeeld door termen te gebruiken als geroosterd in plaats van gefrituurd. En op de verpakking te schrijven ‘low-fat’. Dat klinkt wellicht goed, maar vaak wordt het product daar niet gezonder van. Besef als de aandacht wordt gevestigd op een aspect dit vaak een truc is om je af te leiden van de andere (ongezonde) ingrediënten.

Kies bij voorkeur voor onbewerkte voeding

Voor de consument zou een product met zo min mogelijk zout, suiker en vet voor de gezondheid waarschijnlijk het beste zijn, maar dan wordt het niet verkocht. Als je dit weet, weet je dus ook dat je het beste voor onbewerkte voeding kunt kiezen. Dan weet je wat je eet en word je niet verleid tot dooreten door allerlei ongewenste trucs van de industrie. Eet onbewerkt, gevarieerd en niet te veel.